تاريخ ايران باستان، يكي از كامل‌ترين و طولاني‌ترين كتاب‌ها در زمينه‌ي ايران پيش از اسلام است كه در آن بیانِ تاریخ از 2225 سال پیش از میلاد و از دورۀ سومری‌ها و اکدی‌ها آغاز گشته و تا پایان روزگار اشکانیان، پایان مي‌يابد ـ متأسفانه عمر نويسنده كفاف نداده تا با بيان دوره‌ي ساسانیان كتاب را تكميل نمايد. نويسنده‌ي اين كتاب، ميرزا حسن‏‌خان پيرنيا(مشيرالدوله)، از مردان خوش‌نام مشروطه بود كه هم‏زمان با پادشاهى رضا شاه پهلوى مانند بسيارى ديگر از رجال شايسته‌ي ملى، از سياست كناره گرفت و خانه‌نشين شد. اين گوشه‌نشينى و ثبات پديدآمده در كشور، موجب شد كه او تاريخ ايران باستان را بنويسد. عبدالحسين زرين‌كوب درباره‌ي شيوه‌ي تاريخ‌نگارى پيرنيا مي‌گويد:اين اثر، تنها تاريخى نيست، بلكه دائره‌المعارفى درباره‌ي تاريخ، تمدن و فرهنگ گذشته‌ي سرزمين‏هاى مهم دنيا به ويژه يونان، روم، سوريه، مصر، عربستان، ميان دو رود، هند و... به شمار مى‏رود؛ چنان‌كه خواندن آن، نه‌تنها موجب آشنايى خواننده با تاريخ و سرگذشت سلسله‏هاى ايرانى (مادها، هخامنشيان و اشكانيان) ...