بی گمان ملاعبدالرزاق لاهیجی از بزرگ ترین متکلمان تاریخ تفکر امامیه است که در حوزه‌‌های مختلفی صاحب نظر بوده است. این کتاب دربردارندۀ نظریات کلامی اوست. جستجو در این نظریات از آزاداندیشی و بلندای فکر وی حکایت دارد، ضمن آنکه او را می‌توان کاوش ‌گری کم ‌نظیر به شمار آورد که تسلطی فوق‌ العاده بر نظریات فلاسفۀ متقدم و معاصر خود و نیز متکلمان پیش از خود داشته است. لاهیجی در تمام عرصه‌های دانش کلام ورود پیدا کرده است؛ ازاین‌رو نوشتار حاضر پرداختی به دیدگاه‌های فیاض لاهیجی در باب بخش‌های علم کلام از مبدأ تا معاد است.