در این پژوهش که در 8 فصل سامان یافته گزارشی تحلیلی از نظریه‏های تربیتی و آموزشی دانشمندان اسلامی به همراه مبانی آموزش و پرورش اسلامی ارائه شده است. نویسنده ضمن بررسی تربیت اسلامی از منظر آیات و روایات به تحولات آموزش و تربیت اسلامی اشاره می‏کند و عوامل مؤثر در تحول آموزش را به اجمال بازشکافی می‏کند. به آرای تربیتی شماری از مربیان مسلمان می‏پردازد و رویکرد فقیهان، محدثان، صوفیان، فیلسوفان و کلامیان و علمای علوم طبیعی را تشریح نموده و از ادوار شکوفایی و انحطاط تعلیم و تربیت در تمدن اسلامی بحث می‏نماید و ثبات و تحول روشها، هدفها و آداب و اخلاق آموزشی و برنامه‏های درسی را با هم مقایسه می‏کند.