کتاب با علی(ع) در صحرا شرح و بسط دو حکمت از حکمتهای حکیمانۀ امیرالمومنین علی(ع) است که مشتمل بر لُبابِ معرفت است. حکمتِ نخست، در باب بیان سخن های آن امام همام با جناب کمیل بن زیاد نخعی است و حکمت ثانی، در باب بیان علل و رازها درخصوص پاره ای از احکام خداوند.