کتاب «لیلی و مجنون» سروده‌ی «نظامی گنجوی» است. این مجموعه سومین مجموعه از آثاری است که به خمسه‌ی نظامی معروف است. لیلی دختری زیبا از قبیله عامریان بود و مجنون پسری زیبا از دیار عرب. نام اصلی او قیس بود و بعد از آشنایی با لیلی او را مجنون یعنی دیوانه خواندند چرا که او دیوانه بار دور کوه نجد که قبیله لیلی در آنجا بود طواف می‌کرد. قیس با لیلی در راه مکتب آشنا شد و این دو شیفته یکدیگر شدند. ابتدا عشقشان مخفی بود اما از آنجا که قصه دل را نمی‌توان مخفی نگاه داشت، رسوای عالم شدند قصه دلدادگی آن دو به همه جا رسید. قسمتی از یکی از شعرهای کتاب را می‌خوانیم: «لیلی شبی از وادی مجنون گذر کرد / با گوشه چشمی به حال او نظر کرد / مجنون در آن امواج غم حال خوشی داشت / در گیرو دار عشق احوال خوشی داشت / فریاد می‌زد از سرِ سوز و سرِ درد / لیلای خود را یک نفس فریاد می‌کرد / لیلی چو حال عاشق دیوانه را دید / کوه دلش لرزید و سنگ خاره پاشید / آمد سر او را ز روی خاک برداشت / بر دامن پر مهر و گرم خویش بگذاشت / گفتا بیا تا لحظه‌ایی آرام گیریم / لختی بیاسائیم و از هم کام گیریم!» این کتاب را انتشارات «زوار» منتشر کرده است.