کتیبه‌های کاشی از عناصر تزئینی مهم در معماری اسلامی، به‌ویژه در بناهای تاریخی ایران، هستند. این کتیبه‌ها معمولاً از قطعات کاشی تشکیل شده‌اند و با خطوط زیبا (مانند خط ثلث، نستعلیق، کوفی و ...) آیات قرآنی، احادیث، نام سازندگان بنا یا اشعار فارسی را نمایش می‌دهند. ### ویژگی‌های کتیبه‌های کاشی: 1. جنس و تکنیک: - کاشی معرق: قطعات کوچک کاشی با رنگ‌های مختلف بریده و کنار هم چیده می‌شوند تا طرح و خط ایجاد شود. - کاشی هفت‌رنگ: کاشی‌های بزرگتر که با رنگ‌های متنوع لعاب‌دهی و سپس پخته می‌شوند. - کاشی زرین‌فام: کاشی‌های با لعاب طلایی و نقره‌ای که جلوه‌ای درخشان دارند. 2. محل استفاده: - در مساجد (محراب، گنبد، ایوان)، مدارس، آرامگاه‌ها، کاخ‌ها و حسینیه‌ها. - نمونه‌های معروف: مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان، مسجد گوهرشاد مشهد، کتیبه‌های حرم امام رضا (ع). 3. محتوا: - آیات قرآنی (مانند آیه‌الکرسی، سوره فتح). - احادیث نبوی یا روایات ائمه. - نام معماران و تاریخ ساخت بنا (مثلاً: *عمل استاد محمود کاشی‌پز*). - اشعار عرفانی یا مدح اهل‌بیت. 4. سبک‌های خوشنویسی: - خط کوفی: در دوره سلجوقی و ایلخانی. - ثلث و نسخ: در دوره تیموری و صفوی. - نستعلیق: بیشتر برای اشعار فارسی. ### نمونه‌های مشهور: - مسجد جامع اصفهان: کتیبه‌های کوفی آجری و کاشی معرق. ...